Rabu, 31 Oktober 2012

Update ba EDTL Iha Covalima


Tuir Operasaun Central EDTL Distrito Covalima Alexandrino hatete, Eletrisidade sei iha Suai sei lakan oras ida kalan (dia, 01 de nov), nia lamenta katak Mina nebe foin mai horsehik dia 31 de Oct nebe so bele uja iha kalan ida deit tanba mina mai ne’e ho deit litru 5000 ( Toneladas 5).

Nia sublinha katak Makina nebe Makina nebe EDTL Covalima uja hodi fornese ahi ba Komunidade ne’e kalan ida supa mina litru 3700.

Iha fatin hanesan Alex Lamenta “ ohin Ami fornese ona Eletridade ba Komunidade atu hodi hatan ba nesidade baziku povu nian ne’e, maibe  hahu aban dia 02 de nov, ahi sei mate fali to’o dia 04 nov tanba mina husi Dili sei to’o iha data 04 nov.
(UMR Suai Updating)

Selasa, 30 Oktober 2012

Kommunidade Covalima Lamenta ho Presu fos no mina nebe folin sa'e.


POPULASAUN IHA DISTRITO COVALIMA HUSU BA GOVERNO ATU HALO INTERVENSAUN BA PRESO AIHAN BAZIKO HANESAN FOS NO MINA

Enkuantu tuir representante joventude iha Distrito Covalima Mario Soares hateten, preso fos nebe sa’e maka’as fo impaktu ba komunidade nebe la iha kbi’it atu sosa fos tanba ne’e husu ba governo atu toma medida ho dalan halo intervensaun ba preco aihan baziko iha distrito ida ne’e.

tanba ne’e representante joventude distrito covalima ne’e husu ba governo liu liu ba ministereu nebe toma konta ba sistema merkadoria atu bele buka dalan hodi solusiona folin fos nebe agora sae ba bebeik.

entertantu iha tempo no fatin nebe difrente representante komuniade ida seluk iha suku matai sub-distrito maukatar, distrito covalima Hermengildo Axis mos husu ba governo atu intervein sasan folin liu2 fos nebe nia preco sa’e maka’as.

Hermengilado mos qestiona politika governo nian liu hosi ministereu agrikultura nebe fahe traktores ki’ik hodi halai natar kuaze lemo iha teritorio tomak maibe na realidade la iha produsaun nebe siginifkante, tanba ne’e husu ba ministeiru refere atu bele toma mos atensaun ba problema ida ne’e.

Entertantu hatan ba qestaun refere ofisial ekonomia Distrito covalima agustinho gusmao hateten katak, fos nebe oras ne’e nia folin sa’e tuir negosiantes sira nian hakarak tanba timor leste nian sistema merkadoria livre tanba ne’e mak governo labele kontrola sasan folin iha teritorio tomak, maibe nia espera katak, desizaun ba problema hirak ne’e so governantes sira mak tenke toma konta maibe lahos sira nebe iha baze, tanba sira nebe iha baze so implementa deit orientasaun.
(UMR Suai Online Ano da Silva)


Problema EDTL iha Covalima


PADRE PAROQUIA AVE MARIA SUAI KONSIDERA INJUSITSA IDA NEBE MAK AKONTESE BA KOUNSUMUDORES ENERGIA ELTRISIDADE TANBA IHA DISTRITO BALUN ELETRISIDADE LAKAN ORAS 24 NO ENKUANTU IHA COVALIMA NE’E LA AKONTESE.

Lia fuan hirak ne’e mak hato’o hosi Padre Paroquia Ave Maria Suai Jose Maia Tersa feira semana ne’e iha nia servico fatin.

tuir Padre Paroquia ne’e katak, injustisa ne’e mosu tanba iha Distrito balun Eletrisidade lakan durante oras 24 no enkuantu tanba sa mak covalima sei kontinua la fungsiona durante semana ida no iha Sub Distrito Suai balun pior liu tan la fungsiona kuaze fulan ida.

Tanba ne’e padre paroquia Ave Maria Suai ne’e senti katak,probelma konvustivel nebe kontinua mosu tuir lolos hanesan problema ki’ik oan nebe ke governo bele rezolve maibe tanba sa mak dada kleur hodi han tempo ne’e hatudu governo mak laiha kapasidade ka ?

iha fatin no tempo nebe la hanesan representante konsumudores energia eletrisidade iha suku debos Sub Distrito Suai  Distrito Covalima Alariko da Costa senti tristi tanba ho eletrisiade nebe mate fo imapktu ba labarik sira nebe prepara atu ba izame trisemester

hatan ba Kestaun ne’e Chefe EDTL Distrito Covalima Tomas Mendonsa da Costa hateten katak, Energia eletrisidade iha Distrito Covalima la lakan tanba problema konvistibel.

Chefe EDTL Distrito Covalima Tomas Mendonsa Da Costa ne’e argumenta katak, konvistibel nebe koloka mai husi Nasional ba Disrito Covalima iha deit tonaledas 25 ba fulan ida ne’e nia laran tanab ne’e mak la to’o atu utiliza durante fulan ida ne’e.

Entertanto Konsumudores Energia Eletricsidade Distrito Covalima Husu ba Governo atu bele Toma konsiderasaun ba Povu Sempre halerik konaba  Eletricsidade Mate hela deit iha Tempo kalan no hamosu injustisa tanba iha Distrito balun lakan 24 Oras, maibe, iha Covalima eletricsidade mate hela deit . (UMR Suai Online/Ano da Silva)

Senin, 29 Oktober 2012

ONG GRACA NEBE HALO PARSEIRO HO ONG CHILD FUND ( CRISTEN CHILDREN FUND) FO APOIO MATERIAL ESKOLAR BA ESKOLA 23 IHA DISTRITO COVALIMA


ONG GRACA NEBE HALO PARSEIRO HO ONG CHILD FUND ( CRISTEN CHILDREN FUND) FO APOIO MATERIAL ESKOLAR BA ESKOLA 23 IHA DISTRITO COVALIMA

Suai –Manajer interino ONG lokal Graca lakonak Norberto Amaral Barros hateten UMR Suai Online,  Kuarta (10/10) katak,distribuisaun  nebe’e  ONG ne’e halo ba eskola 23 kompostu husi eskola ensino baziko (SD) 8 no ba eskola infantil ka pre-primaria ou TK 13 iha distrito covalima.

Norberto Amaral Barros hatutan katak distribuisaun material nebe’e halo ba eskola ne’e mak hanesan; kadeira,meja inklui ho armari livro.
Manajer interino iha ONG lokal Graca- lakonak ne’e sublina liu tan katak,material ka ekipamentu nebe distribui ba eskola pre-primaria ho TK difrente uit oan tanba  aleinde fo kadeira no meja ONG ne’e mos fo ekpamentu seluk hanesan,bringkeiros  inklui mos makina ketik (mesin ketik ba eskola kada eskola infantile.

Norbertu hatutan; “Total kadeira neb’e mak distrbui ba iha Eskola Infantil ka TK 13 mak hanesan kadeira  52 , Meja 13 , Kuadru hakerek 13 , Brinkeiros ba labarik iha Kaixa 13 ,no Mesin Ketik 13.

Entertantu iha eskola ensino baziko lontale, Direitor eskola refere rekoinese duni hetan apoio husi ONG ne’e tanba servico hamutk entre edukasaun Distrito ho ONG Graca – lakonak, Director eskola ne’e hateten; nia parte senti orguillo ho apoio ne’e tanba bele rezolve ona probelma nebe mak eskola ne’e hasoru. Kuarta.
 ( ANO DA SILVA)

ONG GRACA NEBE HALO PARSEIRO HO ONG CHILD FUND ( CRISTEN CHILDREN FUND) FO APOIO MATERIAL ESKOLAR BA ESKOLA 23 IHA DISTRITO COVALIMA


ONG GRACA NEBE HALO PARSEIRO HO ONG CHILD FUND ( CRISTEN CHILDREN FUND) FO APOIO MATERIAL ESKOLAR BA ESKOLA 23 IHA DISTRITO COVALIMA

Suai –Manajer interino ONG lokal Graca lakonak Norberto Amaral Barros hateten UMR Suai Online,  Kuarta (10/10) katak,distribuisaun  nebe’e  ONG ne’e halo ba eskola 23 kompostu husi eskola ensino baziko (SD) 8 no ba eskola infantil ka pre-primaria ou TK 13 iha distrito covalima.

Norberto Amaral Barros hatutan katak distribuisaun material nebe’e halo ba eskola ne’e mak hanesan; kadeira,meja inklui ho armari livro.
Manajer interino iha ONG lokal Graca- lakonak ne’e sublina liu tan katak,material ka ekipamentu nebe distribui ba eskola pre-primaria ho TK difrente uit oan tanba  aleinde fo kadeira no meja ONG ne’e mos fo ekpamentu seluk hanesan,bringkeiros  inklui mos makina ketik (mesin ketik ba eskola kada eskola infantile.

Norbertu hatutan; “Total kadeira neb’e mak distrbui ba iha Eskola Infantil ka TK 13 mak hanesan kadeira  52 , Meja 13 , Kuadru hakerek 13 , Brinkeiros ba labarik iha Kaixa 13 ,no Mesin Ketik 13.

Entertantu iha eskola ensino baziko lontale, Direitor eskola refere rekoinese duni hetan apoio husi ONG ne’e tanba servico hamutk entre edukasaun Distrito ho ONG Graca – lakonak, Director eskola ne’e hateten; nia parte senti orguillo ho apoio ne’e tanba bele rezolve ona probelma nebe mak eskola ne’e hasoru. Kuarta.
 ( ANO DA SILVA)

Minggu, 28 Oktober 2012

POPULASAUN IHA SUB DISTRITO FOHOREM NO SUB DISTRITO MAUCATAR INKLUI HO SUB DISTRITO SUAI SAI VITIMA BA PROJETO PDD


POPULASAUN IHA SUB DISTRITO FOHOREM NO SUB DISTRITO MAUCATAR INKLUI HO SUB DISTRITO SUAI  SAI VITIMA BA PROJETO PDD IHA TINAN 2010 TANBA PROJETO BE’E MOS NEBE GASTU ORSAMENTU NEBE BOT MAIBE, LA KONSEGE FINALIZA

LIA FUAN HIRAK NE’E MAK HATO’O HUSI REPRESENTANTE KOMUNIDADE HUSI SUB DISTRITO FOHOREM NEBE ATUAL SERVICO MOS HANESAN FASILITATOR IHA SUB DISTRITU REFERE, ROBERTO KARLOS DA COSTA NUNES BAINHIRA HALA’O INKONTRO HO SEKRETARIO DU ESTADU DESENVOLVIMENTU LOKAL SAMUEL MENDONÇA IHA MINISTEIRU DA ADMINISTRSAUN ESTATAL E ORDENAMENTU DO TERITORIO NEBE HALAO IHA SALAU ADMINISTRSAUN DSITRITO COVALIMA QUARTA FEIRA LOROKRAIK SEMANA KOTUK(24/01)

TURI ROBERTO DA COSTA NUNES KATAK,MONTANTE DE ORSAMENTU NEBE GASTU ATU IMPELEMENTA PROJETU DADA BE’E HAMUTUK U$ 180.000 MAIBE PROJETO LA KONSEGE FINALIZA NO TO’O ORAS NE’E KOMPANYA NEBE KAER OBRA REFERE LA MOSU BA NO POVU IHA SUB DISTRITO FOHOREM MAK TO’O ORAS NE’E LA HETAN BE’E MOS

NO ENKGUANTU IHA TEMPO NO FATIN NEBE HANESAN REPRESENTANTE FUNGSIOANRIO SAS DISTRITO COVALIMA HERMENGILDO DA COSTA HATETEN KATAK,KOMPANYA IHA COVALIMA BALUN LA KONSIDERA TEKNIKO HUSI FUNSIOANRIO SAS NIAN ALEINDE IDA NE’E MOS KOMPAINYA EL CALEIK NEBE KAER PROJETO KANALIZASAUN BE’E MOS HO MONTANTE DE ORSAMENTU NEBE BOT LA KONSEGE MOS FINALIZA PROJEITU, NO FUNSIONARIO SAS MAK HADIA BE’E MAI KUAZE FULAN 6 DEIT MAIBE ATE AGORA AT TANBA KOMPAINYA NE’E MOS LAKONSEGE HALO TANGKI REZERKOR BE’E IDA TUIR BIOQ NEBE IHA NO PARTE SAS TO’O AGORA SEIDAUK HATENEN NIA PROSESU BA KOMPAINYA NE’E HLO NUSA

ENTERTANTU HATAN BA QESTAUN REFERE SEKRETARIO DU ESTADU DESENVOLVIMENTU LOKAL SAMUEL MENDONÇA HATETE, NIAN PARTE SEI HARE PROBELMA 2 NE’E TANBA NE’E, HUSU BA EKIPA TEKNIKO DISTRITU NO NASIONAL ATU HALO SURVEI HODI HATENE PROBELEMA HIRAK NE’E MOSU TANBA SAIDA NO SEI HUSU RESPONSABLIDADE BA KOMPAINYA SIRA NEBE TOMA KONTA KAER OBRA HIRAK NE’E  (ANO DA SILVA)

Kamis, 18 Oktober 2012

Prezidente Repúblika inagura kanal irrigasaunMaubu-Galata


Prezidente Repúblika  inagura kanal irrigasaunMaubu-Galata

Dili,11 Outubru 2012:Prezidente Repúblika Taur Matan Ruak Kuarta –feira  ne’e hala’o vizita loron sorin ba distritu Baucau hodi inagura projetu kanal irrigasauniha Maubu-Galata, suku Lelalai sub-distritu Quelikai, ne’ebé mak finansia hosi Ajensia AECID(Española), liu hosi porgrama LUPADE(Luta Para o Integrál Desenvolvimentu Rual em Timor-Leste).Projetu irrigasaun  ne’e  parseria ho Prezidênsia Repúblika no jere hosi  Fundasaun Dom.Bosco Fatumaka.

Iha serimonia inagurasaun ne’e , Xefe Estadu hateten; “Prezidente Repúblika  nia prezensa iha ne’e fó agradesementu no manifesta nia disponiblidade parseria ho ajênsia sira ne’ebé  mak investe  ona sira nia osan, hanesan koperasaun  España,Alemaña no hosi GovernuJapaun,liu-liu ba koperasaun España ne’ebé investe ona rekursu hodi  loke kanal  bee  iha fatin ida ne’e.Iha biban ne’e Xefe Estadu mos hato’oagradesementu  ba Populasaun iha fatin ne’e no  husuba komunidade atu bele iha koperasaun ho amuLokateli no ajênsia sira ne’ebé investe ninia osan,investe ninia tempo ba  projetu sira ne’ebé mak  benefesia liu ba ita boot sira.

Hola parte iha serimonia inagurasan ne’e mak Reprezentante Ajênsia AECID iha Timor-Leste, Padre Provinsial Salesiano Timor-Leste, autoridades distritu Baucau no komunidade iha fatin refere.

Projetu  kanal irrigasaun Maubu-Galata nia naruk maizumenus kilometru nen, no oferese  bee ba natar kuaze hektares 200.***Média Ofisial PR***

Sabtu, 06 Oktober 2012

Narathiwat | Jumaat 05 Sep. 2012, Thailand


Foto husi Mahamasabree Jehloh nia FB
Narathiwat | Jumaat 05 Sep. 2012, Thailand

Kudung Bani Jawi bersama seorang rakan wartawan Thai PBS Channel telah ditahan oleh polis Narathiwat kerana merakam video di bandar Narathiwat untuk membuat laporan tentang peniaga di selatan Thailand yang tidak berani berniaga pada hari ini.

Dikatakan sebelum ini terdapat sekumpulan orang bersenjata telah mengugut para peniaga supaya kedai mereka ditutup dan tidak dibenarkan berniaga. Sesiapa yang tidak berkerjasama akan dipotong telinga.

Setelah khabar ugutan itu tersebar semua peniaga tidak berani untuk berniaga dan merasakan diri mereka terancam dan kebingungan dengan spekulasi siapakah punya angkara tersebut.

Namun begitu angkatan pejuang Patani telah menafikan bahawa ugutan itu bukan perbuatan mereka.

Kudung BaniJawi dan rakannya kemudiannya dibebaskan setelah dua jam disoal siasat polis, tetapi apa yang menyedihkan hati Kudung Banijawi ialah tuduhan dari pegawai polis yang menyoal mereka dengan mengatakan, “Kamu merakam video untuk laporan kepada laman sawang PULO?" (PULO satu party pejuang Patanihttp://puloinfo.net/)
 — di Changwat Narathiwat, Narathiwat.

Rabu, 03 Oktober 2012

Kursu Lian English iha Fatuisin


SERN liu husi Sols 24h fornese Kursu lian Ingrees ba Joven no kommunidade sira iha Aldeia fatusin Suku kamansa no mos Aldeia Sanfuk Suku Kamanasa.
Tuir Nicolau Amaral hanesan Joventude Aldeia Fatusin sente konteti tebes ho programa ida ne’e tanba bele fo oportunidade ba sira atu bele prepara aan ba servisu iha aban bain rua nian.
Iha fatin hanesna Alarico amaral lamenta katak oportunidade ida ne’e hanesan passu peimeiru hodi prepara Joven sira iha Aldeia fatusin no sanfuk suku kamanasa hodi hein Mega Projeitu (Supply base) nebe atu loke iha suku kamanasa.
Kursu lia inglees ne’e la fo deit oportunidade ba Joven sira maibe mos fo oportunidade ba Labarik no ferik no katuas sira hodi bele aprende lian estangeiru ne’e. (Chamot)